KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLARIN BAĞIMSIZ DENETİMİ

13 ARALIK 2021

KAMU YARARINI İLGİLENDİREN KURULUŞLARIN BAĞIMSIZ DENETİMİ

KAPSAM

  • 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK),
  • 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK),
  • Bağımsız Denetim Yönetmeliği (BDY),
  • 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu.

1.Giriş

  • 02.11.2011 tarih ve 28103 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK’nın) 3/(1). maddesi ile bağımsız denetçi ve bağımsız denetim firmalarını yetkilendirme ve faaliyetlerini denetlemek üzere Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) kurulmuştur.
  • KHK ile Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK) kavramı ilk defa mevzuata girmiştir.
  • Söz konusu KHK’da yapılan tanım uyarınca, sektör özelliklerine göre KAYİK kapsamına alınabilecek kuruluşlar için farklı ölçütler belirleme yetkisi KGK’ya verilmiştir.

2.KAYİK Tanımı

  • KHK ile KAYİK tanımı; ‘’Halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kurum tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşları.’’ şeklinde yapılmıştır.
  • Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde 21/10/2014 tarihinde yapılan değişiklik ile KHK’da yer alan Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar tanımına ‘’6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan’’ ihraççılar* ibaresi eklenmiştir.

*İhraççı: Kitle fonlaması platformları aracılığıyla para toplayanlar hariç olmak üzere, sermaye piyasası araçlarını ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula başvuruda bulunan veya sermaye piyasası araçları halka arz edilen tüzel kişileri ve bu Kanuna tabi yatırım fonlarını ifade etmektedir.

  • 22/11/2021 tarihinde KGK resmi internet sitesinde yayımlanan, Yıllık Gözetim Faaliyetleri Sonuç Raporu (2020 Dönemi)’nda, KAYİK kapsamında sayılan şirketler; ‘’Halka açık şirketler, bankalar, sigorta şirketleri, reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan ihraççılar, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan yatırım kuruluşları, kolektif yatırım kuruluşları, sermaye piyasasında faaliyette bulunacak bağımsız denetim, değerleme (gayrimenkul değerleme dahil) ve derecelendirme kuruluşları, portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, konut finansmanı ve varlık finansmanı fonları, varlık kiralama şirketleri, merkezi takas kuruluşları, merkezi saklama kuruluşları, veri depolama kuruluşları, kuruluş ve faaliyet esasları Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen diğer sermaye piyasası kurumları.’’ olarak sıralanmıştır.

3.KAYİK’lere İlişkin Yasal Düzenlemeler

  • KHK’nın 23. maddesi uyarınca; kamu yararını ilgilendiren kuruluşlarda denetim sadece bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılmaktadır.
  • KHK’nın 25. maddesinde uyarınca; KGK tarafından yapılacak incelemeler kamu yararını ilgilendiren kuruluşları denetleyen bağımsız denetim kuruluşlarını kapsamakta olup, asgari 3 yılda bir yapılmaktadır.
  • BDY’nin 28. maddesi kapsamında; KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için sorumlu denetçinin 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az 3 yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya sorumlu denetçi unvanı ile mevzuatta öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması gerekmektedir.
  • BDY’nin 36. maddesinde ise; bir takvim yılında KAYİK denetimi yapmış denetim kuruluşları ilgili takvim yılını müteakip, özel hesap dönemi kullanan denetim kuruluşları ise hesap dönemi kapanışını müteakip dördüncü ayın sonuna kadar yıllık şeffaflık raporunu KGK’ya bildirmekle ve kendi internet sitelerinde yayımlamakla yükümlüdür.
  • Ayrıca, KAYİK denetimine ilişkin listelerde yer almakla birlikte bir takvim yılı içerisinde KAYİK denetimi yapmayan denetim kuruluşları, bu durumu internet sitelerinin şeffaflık raporlarıyla ilgili bölümünde açıklamakla yükümlüdür.

4.KAYİK’lerin Denetimi ve Şeffaflık Raporu

 

  • Yukarıdaki şekilden de anlaşıldığı üzere; KGK, KAYİK’leri denetleyen bağımsız denetim kuruluşlarını asgari 3 yılda bir inceleme ve denetleme yapar.
  • Bağımsız denetim kuruluşları, bir önceki yılda denetim hizmeti verdiği KAYİK’lerin listesini şeffaflık raporu ile sunmak zorundadır.
  • KAYİK denetim yetkisine haiz olunmasına rağmen bir takvim yılı içerisinde KAYİK denetimi yapılmadı ise bu durumun internet sitesi vasıtasıyla duyurulması zorunludur.

5. Sonuç

  • KHK ile tanımı yapılan KAYİK kavramı, KGK’ya verilen yetki çerçevesinde genişletilebilir ancak, KGK tarafından KAYİK tanımına ilişkin işbu sunumun hazırlandığı tarih itibarıyla herhangi bir düzenlemeye henüz gidilmemiştir.

SAYGILARIMIZLA

(Sitemizde(bilenbd.com.tr) paylaşılan vergi ve vergileme ile ilişkili çalışmalarda şahsi görüş ve yorumlarımız yer almaktadır. Sitemizde yer alan bilgi veya verileri kullanmanız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir. Sitemiz ve yazarları, söz konusu kullanımdan dolayı (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz.)